Dag van de Duitse eenheid "De meerderheid voelt zich herenigd"

Dag van de Duitse eenheid "De meerderheid voelt zich herenigd" Status: 03.10.2021 09:39 Uhr Materiële welvaart, vrijheidsrechten: voor de meeste mensen in Oost-Duitsland zijn de grote verwachtingen van de hereniging uitgekomen, zegt de sociale wetenschapper Kollmorgen. Toch blijven frustratie en scepsis bestaan.tagesschau.de: De Duitse eenwording werd op 3 oktober 1990 voltooid. Na de val van de Muur in 1989 gingen veel DDR-burgers de straat op voor hereniging. Welke verwachtingen, welke hoop ging daarmee gepaard? Raj Kollmorgen: Ik zou zeggen vanuit het perspectief van de meerderheid: er was een grote hoop op materiële welvaart, natuurlijk met het oog op het welvaartspeil in het Westen. En heel veel mensen dachten dat het genoeg zou zijn als zij ijverig bleven werken en zich aanpasten aan de voorwaarden van de markteconomie. Want eigenlijk waren zij zelf zo ver gevorderd en zo modern in hun ondernemingen en met hun eigen arbeidskracht, dat het nauwelijks een breuk betekende. Er waren er ook die de vrijheidsrechten die tijdens de vreedzame revolutie waren verworven, wilden veiligstellen. Zij waren er niet helemaal zeker van of de democratisering binnen het kader van de DDR kon worden gehandhaafd. En dan waren er natuurlijk velen die vasthielden aan dit verlangen naar hereniging vanuit het perspectief van een Duitse natie. En die wensten dat zij hun familieleden en vrienden zonder bureaucratische hindernissen konden bezoeken en vrij konden reizen. Maar veel Oost-Duitsers zagen ook dat het iets van een deal was. Dat je aan de ene kant je onafhankelijkheid als DDR en DDR-samenleving opgeeft en in ruil daarvoor materiële welvaart krijgt. Raj Kollmorgen | rbb Over de persoon Raj Kollmorgen is geboren in Leipzig en is als sociaal wetenschapper verbonden aan de Hogeschool Zittau/Görlitz. Zijn onderzoeksinteresses omvatten sociale verandering, post-socialistische transformaties in Oost-Europa en de Duitse eenwording. Van 2019 tot 2020 was hij lid van de commissie "30 jaar vreedzame revolutie en Duitse eenwording" van de Bondsregering. tagesschau.de: Wat van deze verwachtingen is uitgekomen - en wat niet? Kollmorgen: De verwachtingen van een veilige en liberale orde van vrijheid en recht zijn voor de meesten uitgekomen. Met de kleine beperking dat waar het eigendoms-, beroeps- of huurrecht betrof, bleek dat er ook ontberingen zouden zijn, die echter het besef van het welslagen of falen van de Duitse eenwording beslist beïnvloedden.Wat de materiële welvaart betreft, moet men heel objectief zeggen: die is grandioos vervuld. Maar het hangt ervan af hoe mensen het zien en beoordelen. En hier is het probleem de vergelijking met de oude federale staten, die niet als één geheel worden gezien. De meeste Oost-Duitsers kijken naar voorbeelden als Hamburg-Blankenese en Konstanz, met andere woorden naar de rijkste lagen van de bevolking en de rijkste en mooiste buurten en steden. En dan voelen veel Oost-Duitsers zich ook vandaag nog achtergesteld.tagesschau.de: Hoe heeft de tevredenheid van de mensen in de voormalige DDR zich ontwikkeld en hoe is het nu? Kollmorgen: Er kan een basistrend worden beschreven: Daaruit blijkt dat de tevredenheid is toegenomen, ondanks de vele debatten over de successen van de eenwording, over "tweederangsburgers" en over de verkiezingsuitslag van de AfD. Oost-Duitsers als geheel zijn eigenlijk nooit zo tevreden geweest als nu. Maar tegelijkertijd kan men heel duidelijk de dalingen in levenstevredenheid zien zodra zich crisisverschijnselen voordoen: Begin jaren negentig met de Treuhand, in de jaren 2000 met de Agenda 2010 en de Hartz IV-wetten, of tijdens de migratiecrisis.Maar over het algemeen was er meer sprake van een opwaartse beweging, die zo irritant contrasteert met de verkiezingsresultaten van partijen die zichzelf expliciet als kritisch ten opzichte van het systeem beschouwen. Manuela Schwesig | REUTERS "tagesschau.de: Hoe komen deze verkiezingsuitslagen tot stand? Kollmorgen: Allereerst is het probleem een soort valse conclusie. Omdat mensen hun eigen goede situatie zien, maar altijd denken dat anderen er slechter aan toe zijn. Je vraagt je ook af wat de toekomst brengt en wat je beïnvloedt met je verkiezingsbeslissing. Gaat het de goede kant op? En dus zeggen de mensen, ook al hebben ze het zelf relatief goed: ik ben bang dat ik de materiële levensstandaard die ik nu heb, de positie, de status, het prestige, zal verliezen.Daarbij komen nog de dramatische omwentelingen die veel mensen zelf hebben meegemaakt. Er is veel frustratie en scepsis, zelfs wantrouwen, jegens de elites van de Bondsrepubliek en het institutionele systeem.