Wednesday, April 2, 2025
Ukubuyisela emuva okukhulu kuka-Trump kanye no-Musk kunhlolovo ye-Wisconsin
U-Berliner Morgenpost Ukubuyisela emuva okukhulu kuka-Trump kanye no-Musk kunhlolovo ye-Wisconsin u-Peter DeThier • 2 amahora.
Akuvamile ukuba nesithakazelo okhethweni lwasentwasahlobo lube lukhulu kangaka. Futhi akukaze kwenzeke emlandweni wase-U.S. lapho abantu ababezongenela ukhetho basebenzise imali eningi kangaka emncintiswaneni wobujaji. E-Wisconsin, imali engu-$99 million yoxhaso lukahulumeni yangena emqhudelwaneni phakathi kwekhandidethi elibambe iqhaza uBrad Schimel kanye no-liberal Susan Crawford. Njengoba ukhetho lwamajaji ngokusemthethweni alunahlangothi, abangenele ukhetho abazange babelwe ngokusemthethweni kunoma yimaphi amaqembu amakhulu. Noma kunjalo, amaDemocrats atshale izigidi ezingama- $ 40 kwathi amaRepublicans afaka izigidi ezingama- $ 32 emkhankasweni wokhetho. Uxhaso olungeziwe luqhamuka kubantu besithathu, ikakhulukazi u-Elon Musk, otshale imali eyizigidi ezingama- $ 17 kulo mkhankaso.
Amanani ayemakhulu ngenxa yezizathu eziningana. Ngoba kwakungeyona nje isihlalo enkantolo yomthethosisekelo yombuso obaluleke ngamasu. Lolu khetho beluphinde lwaba yinhlolovo eyanikeza ukuqonda kokuthi abavoti bazihlole kanjani izinyanga ezimbili nengxenye zikaMongameli uDonald Trump ehhovisi. Ukuhlolwa kwesikhashana ngokombono we-"Wisconsinites": Ukwenqaba okucacile kwesitayela sikaTrump esinephutha sikahulumeni kanye nomkhankaso ononya kaMusk ngokumelene nokuphathwa kombuso. Ummeli ohlonishwayo uCrawford ugubhe ukunqoba ngamalengiso.
Ukushaya uTrump kanye noMusk okhethweni lokwahlulela lwaseWisconsin Into eyodwa yayiqinisekile: noma ubani ophumelele isihlalo esihahelwayo eNkantolo Yomthethosisekelo yaseWisconsin uzoba yisici esinqumayo ezinqumweni ezibalulekile. Isibonelo, ekwahluleleni ngamalungelo okukhipha izisu namandla ezinyunyana. Futhi mayelana nokuklanywa okusha kwezifunda zokhetho, okungasiza osopolitiki bentando yeningi. Okubaluleke ngokufanayo: Uma ongenele ukhetho, njengoba uTrump enza eminyakeni emine edlule, ethi ukhetho lwebiwe, iNkantolo Ephakeme nayo izoba nezwi lokugcina.
Akumangazi: Njengasokhethweni lukamongameli ngoNovemba, u-Elon Musk waphinde wabandakanyeka. Ngemali eningi, ama-gags ayisiphukuphuku kanye nokunyakaza okungabazekayo ngokomthetho. Kodwa futhi ngendaba yebhizinisi lami. UMnyango Wezokuthutha eWisconsin wawumvimbele ukuthi athengise iTeslas ngqo lapho esikhundleni sokusebenzisa abathengisi abagunyaziwe. UMusk ukuphonsele inselelo lokhu enkantolo futhi manje wayazi ukuthi uzoba nomlingani eSchimel.
Kusukela uTrump ethathe izintambo ngoJanuwari, uMusk useshintshile wasuka ekubeni yi-tech and media titan waba ngomunye wabantu abanamandla kwezepolitiki enhlokodolobha yaseMelika, iWashington. Ngenhlangano yakhe ye-austerity agency i-DOGE, uhlakaze zonke iziphathimandla, waxosha izinkulungwane zezisebenzi zikahulumeni futhi wanciphisa izinzuzo ezibalulekile zomphakathi. Akukaze kwenzeke ukuthi le ndoda engowokuzalwa eNingizimu Afrika ingathandwa njenganamuhla. Kodwa i-eccentric ayizange ivinjwe yilokhu.
U-Musk ephethe "isigqoko sikashizi" ekhanda lakhe E-Wisconsin, u-multi-billionaire uvele emicimbini yokhetho ebizwa ngokuthi "isigqoko sikashizi" ekhanda lakhe. Izakhamuzi zalo mbuso wezolimo, owaziwa ngemikhiqizo yawo yobisi, zizibiza ngokuthi “amaCheeseheads.” NgesiJalimane: "ama-cheeseheads". Njengobuwula njengoba uMusk ebonakala ngesikhathi ebonakala, ephethe isigqoko esikhumbuza ucezu olukhulu lwe-Swiss Emmental cheese, wayengavamile ukuthola ihlombe. Kodwa-ke, imfihlo kaTrump yayivame ukuthukwa ngokungenasihawu.
Okudume kakhulu, nakuba kunempikiswano enkulu, kwakuwumzamo wakhe “wokuthenga” amavoti kaSchimel. Ngokufanayo nokhetho lukamongameli wasePennsylvania, uMusk wasabalalisa amasheke abiza isigidi esingu-$1 kubavoti. Kulokhu, labo ababezimisele ukusayina incwadi yezikhalazo ngokumelene “namajaji ayisishoshovu” babenethuba. Ngamanye amazwi: ngokumelene namajaji entando yeningi asekela izinyunyana futhi alwele ilungelo lawo wonke umuntu wesifazane lokunquma ngokukhululeka ngokuhushula isisu.
I-Tech giant ilahlekelwa ithonya uMusk wanikela ngemali engaphezu kwezigidi ezingu-45 zamaRandi emkhankasweni weRiphabhulikhi. Esontweni eledlule ngaphambi kokhetho, waze wathuthela ePennsylvania. Lapho, i-multi-billionaire yazama ukuvala izikali ezifundeni eziphikisanayo. Wakhuluma nabavoti futhi wabamba imihlangano yamahholo edolobha. Usomabhizinisi uphinde wafaka isamba semali eyisithupha ekukhangiseni. Lokhu kugxile kakhulu ezinkundleni zokuxhumana zasendaweni kanye nezokuxhumana, okubonwe yiqembu eliqondiwe.
Kodwa ngemva kwezinyanga ezine nengxenye, amakhadi ashintshiwe. Ngaleso sikhathi, abavoti bazizwa bethotshiswe yi-superstar Musk. Nokho, namuhla unedumela lokuba umbhubhisi ongalindelekile. Abavoti ezindaweni eziningi ezinqotshwe uTrump badinga kakhulu imihlomulo yomphakathi, eseyiqhwa. Futhi, iziphathimandla eziningi ezaba yizisulu ze-Musk's DOGE crusade zinamahhovisi ezifundazweni ngazinye. Ngenxa yalokho, imisebenzi eminingi yalahleka. "UTrump wenza ngokuhlanya futhi uMusk ungumuntu onengekayo," kusho uMary Ann, umama waseMilwaukee. "Angikholwa namuhla ukuthi ngivotele amaRepublican ngonyaka odlule."