Controversiële gevangenenruil: Zweden laat Iraniër vrij die veroordeeld is voor moord - in ruil voor EU-diplomaten

Dagelijkse spiegel Controversiële gevangenenruil: Zweden laat Iraniër vrij die veroordeeld is voor moord - in ruil voor EU-diplomaten 43 miljoen • 3 minuten leestijd De Zweedse EU-diplomaat Johan Floderus en een andere gevangene zijn vrijgelaten uit Iraanse hechtenis. In ruil daarvoor liet Zweden een Iraniër vrij die veroordeeld was voor “moord”. Als onderdeel van een controversiële uitwisseling van gevangenen zijn de Zweedse EU-diplomaat Johan Floderus, die al meer dan twee jaar in Iran gevangen zit, en een andere Zweedse gevangene vrijgelaten uit de gevangenis en teruggestuurd naar Zweden. “Ze hebben een hel op aarde meegemaakt en kunnen nu weer samen zijn met hun dierbaren”, zei premier Ulf Kristersson zaterdagavond in Stockholm. In ruil daarvoor werd een in Zweden veroordeelde Iraanse gevangenisdirecteur vrijgelaten. Floderus riskeerde in Iran de doodstraf EU-diplomaat Floderus werd in april 2022 gearresteerd en riskeerde de doodstraf wegens spionagebeschuldigingen. De tweede Zweed, Saeed Azizi, zat sinds november 2023 gevangen in Iran. Beiden landden zaterdagavond rond 19.20 uur op de luchthaven van Stockholm. Premier Kristersson vervolgde dat de twee “in goede vorm verkeerden, gezien de omstandigheden.” Floderus’ vader Matts zei tegen het Zweedse persbureau TT dat de familie ‘natuurlijk ongelooflijk gelukkig’ was. De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, en het hoofd van het buitenlands beleid van de EU, Josep Borrell, spraken hun opluchting uit over de vrijlating van Floderus. Zweden laat de Iraniër Hamid Nuri vrij In ruil voor Floderus en Azizi werd de Iraniër Hamid Nuri, die in Zweden tot levenslange gevangenisstraf was veroordeeld, vrijgelaten. Volgens een bericht op de Iraanse staatstelevisie landde Nuri zaterdagmiddag (lokale tijd) in Teheran en werd daar ontvangen door familieleden en ambtenaren. De 63-jarige voormalige gevangenisbewaarder werd in 2019 op de luchthaven van Stockholm gearresteerd nadat Iraanse dissidenten in Zweden aangifte tegen hem hadden gedaan. In 2022 werd hij veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf wegens “ernstige misdaden tegen het internationaal recht” en “moord”. Nuri zelf heeft de beschuldigingen altijd ontkend. Hij omschreef de beschuldigingen als ‘verzonnen’. De rechtbank in Zweden achtte destijds bewezen dat Nuri ten tijde van het misdrijf assistent was van de plaatsvervangend officier van justitie in een detentiecentrum nabij Teheran. Onder een alias en in de rol van assistent van de plaatsvervangend officier van justitie haalde hij gevangenen op en begeleidde hen naar het executiecomité en de executieplaats. Kritiek op de vrijlating van Nuri In de laatste fase van de oorlog tussen Iran en Irak (1980 tot 1988) werden in het hele land duizenden Iraniërs geëxecuteerd. De executies van ongeveer 5.000 gevangenen vonden plaats op bevel van de revolutionaire leider Ayatollah Khomeini, de stichter van de Islamitische Republiek, en waren in de eerste plaats gericht tegen leden van de verboden oppositiebeweging van de Volksmoedjahedien. De vrijlating van Nuri door Zweden als onderdeel van de gevangenenruil werd bekritiseerd door verbannen Iraanse oppositiefiguren. De Volksmoedjahedien, die sinds 1981 in Iran verboden is, zei dat Zweden Iran zou aanmoedigen om “het terrorisme, de gijzelingen en de afpersing uit te breiden”. De Zweedse premier Kristersson heeft begrip getoond voor de kritiek. “Ik begrijp dat deze uitwisseling van gevangenen tegenstrijdige gevoelens veroorzaakt, niet in de laatste plaats onder Zweden met een Iraanse migrantenachtergrond”, vertelde Kristersson aan verslaggevers. Het was “geen gemakkelijke beslissing” voor zijn regering. In een verklaring zei Kristersson dat Iran Foderus en Azizi had gebruikt als “pionnen in een cynisch onderhandelingsspel” om de vrijlating van Nuri veilig te stellen. Als regeringsleider heeft hij zelf een “bijzondere verantwoordelijkheid voor de veiligheid van Zweedse burgers”. Gevangenenruil: het Sultanaat zou hebben bemiddeld Volgens informatie uit Oman kwam de overeenkomst over de gevangenenruil tot stand via bemiddeling van het Sultanaat. De regeringen van de twee staten kwamen vervolgens overeen om de burgers van de andere staat vrij te laten, meldde het staatspersbureau Omani. Acht burgers van Europese landen zitten nog steeds gevangen in Iraanse gevangenissen. Onder hen bevindt zich de Duits-Iraanse Jamshid Sharmahd, die sinds de zomer van 2020 in de gevangenis zit op beschuldiging van terreur – en in februari 2023 ter dood werd veroordeeld. (AFP)