De keuze van de moedwil: Duitsland heeft besloten niet te veel tegelijk te proberen

De keuze van de moedwil: Duitsland heeft besloten niet te veel tegelijk te proberen Florian Gless 4 uur geleden | Duitsland heeft voor het centrum gekozen. Zozeer zelfs dat bijna alles daar gemiddeld is. Deze verkiezingsuitslag is moedeloos, een besluit tegen te veel vertrek. Toch staat het land voor enorme uitdagingen. "Het ging gewoon niet over de belangrijke, de grote kwesties die van groot belang zijn, vooral voor de jongere generatie," zegt stern-hoofdredacteur Florian Gless. De AfD is tenminste niet meer de grootste oppositiepartij. Met wie je gisteravond in de hoofdstad ook sprak: een grote coalitie wordt uitgesloten geacht. Niemand wil dat. Zo zal een van de twee voormalige regeringspartijen in de toekomst de oppositie leiden, een van de twee - voormalige - volkspartijen. Zo is de vertrouwde orde van de Bondsrepubliek hersteld. Duitsland heeft voor het centrum gekozen. Zozeer zelfs dat bijna alles daar gemiddeld is. De dagen van meer dan 30 procent lijken voorbij te zijn. Links zit op vijf, de AfD ergens rond de tien, en de resterende 85 procent is verdeeld onder de bourgeois gevestigde orde. Er groeit hier niets in de marge. In dit opzicht verschilt Duitsland van vele andere landen, zelfs in zijn buurlanden. En dat is een goede zaak. Maar deze verkiezingsuitslag stemt tot wanhoop. Het land staat voor enorme uitdagingen; het moet een koers uitzetten op het gebied van energiebeleid, klimaat, pensioenen en zorg. We lopen achter met de digitalisering, de vaccinaties en de Bundeswehr. Duitsland staat op het punt de aansluiting met de toekomst te missen. Het Britse zakenblad "Economist" heeft een vernietigend overzicht geschreven over de Merkel-jaren: Duitsland mag er dan uitzien als een ronkende luxeauto, onder de motorkap zijn de tekenen van jarenlang nietsdoen onmiskenbaar. (Het tijdschrift stern heeft ook op deze tekortkomingen gewezen in zijn achtdelige serie "Neustart Deutschland"). Het ging niet over de belangrijke, de grote zaken Hoe belangrijk was deze verkiezing om geen tijd meer te verliezen! En hoe absurd de verkiezingscampagne was in vergelijking. De overstromingen in het Ahrdal en de Eifel hadden een geschenk voor de Groenen kunnen zijn. De gevolgen van de bestaande klimaatcrisis hadden niet duidelijker kunnen worden aangetoond: Beste mensen, dit is het! Sinds een paar dagen had iedere Duitser echt begrepen hoe ernstig de situatie is. Maar Annalena Baerbock klaagde liever dat de sirenes niet loeiden, blijkbaar bezorgd om irritatie te wekken met te veel klimaatalarm, daar, in het bourgeois centrum. Niettemin liet de overstroming een historische voetnoot achter door Armin Laschet, een goede premier, de lachende derde te maken in de persoonlijke sympathie-ratings. Ondertussen glimlachte Olaf Scholz sybillinisch en welgemanierd over zijn partij links. Wie zo statig heen en weer pendelt tussen Washington, Parijs en het ministerie van Financiën is absoluut verkiesbaar, zelfs voor teleurgestelde CDU-aanhangers. Uiteindelijk zijn 1,2 miljoen mensen van daar naar hier gemigreerd. Wie weet of het zonder de CDU-procureur van Osnabrück, die met zijn speurtocht enkele weken kon wachten, niet nog meer zou zijn geweest, maar in ieder geval niet tot na de verkiezingen. Het kwam erop neer dat het niet ging over de belangrijke, de grote kwesties die van groot belang zijn, vooral voor de jongere generatie. En terecht! De enige persoon die er altijd in slaagt de aandacht op deze kwesties te vestigen, mocht geen kanselierskandidaat worden. Robert Habeck is één man. Het land heeft besloten niet te veel tegelijk te proberen. Een hooggeplaatste man van de SPD zegt dat van mensen niet mag worden verwacht dat ze te veel hooi op hun vork nemen, dat het hen bang maakt. Hij lijkt gelijk te hebben: De kiezers hebben de meeste stemmen gegeven aan een man die eigenlijk nergens voor staat ("verwacht niet te veel"). Op de tweede plaats hebben zij gestemd op een man wiens partij, ondanks alles, door velen nog steeds wordt beschouwd als de enige die weet hoe het moet. En toen verdeelden zij hun stemmen (met als resultaat dat wij na de Chinezen het grootste parlement hebben) en gaven de derde en vierde plaats de macht van koning. Baerbock, Habeck en Lindner zullen nu beslissen wie kanselier wordt. Nu nemen de obers het over. De tijd die nodig is om dit te verwerken zal elders gemist worden.