Groot-Brittannië: ontsnap naar de crisiszone

SZ.de Groot-Brittannië: ontsnap naar de crisiszone Door Stefan Kornelius - Gisteren om 21:41 Waarom de door schandalen geplaagde Britse premier Boris Johnson nu naar Oekraïne reist. Ontsnap naar de crisiszone De Britse premier Boris Johnson heeft zich niet vaak onderscheiden als staatsman en buitenlands beleidsmaker. Hij heeft problemen genoeg in huis, de pandemie beperkt het reizen en de Brexit-premier lijkt niet op verzoeningsreizen naar de EU-partners van weleer te willen gaan. Het is dus bijzonder schrijnend dat Johnson op het hoogtepunt van zijn eigen binnenlandse politieke crisis naar Europa's militaire crisisgebied reist om Oekraïne te verzekeren van de steun van Groot-Brittannië. Johnson had dinsdag een ontmoeting met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in Kiev. Derde in de groep was de Poolse premier Mateusz Morawiecki. De boodschap van de gecoördineerde bezoeken was duidelijk: hier komen de meest loyale supporters van het land, die, in tegenstelling tot Frankrijk of Duitsland, ook wapens leveren. De Britten hadden de afgelopen dagen 3.000 antitankwapens gestuurd, waaronder 30 trainers voor de Oekraïners. Op tijd voor Morawiecki's bezoek, boden de Poolse strijdkrachten ook "defensieve wapens" aan, Grom-type schouder gelanceerde luchtafweerraketten. Het Britse Oekraïne-beleid is oogverblindend en luid - al weken overtreffen minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss en minister van Defensie Ben Wallace elkaar in dramatische beschrijvingen van de situatie en actievolle politiek. Truss werd gefotografeerd in Estland nabij de Russische grens met een stalen helm en camouflagepatch op een tank en onder de wuivende Union Jack. Overeenkomsten met de tankafbeeldingen van de legendarische Iron Lady Margaret Thatcher, die de Britten de Falklandoorlog in had geleid, waren mogelijk opzettelijk. En Wallace wakkerde de NAVO aan in een sensationeel artikel en waarschuwde in kernachtige bewoordingen voor de Russische dreiging, om vervolgens onmiddellijk een ontmoeting met de Russische minister van Defensie Sergei Shoigu aan te kondigen - die echter niet plaatsvond. Zowel Wallace als Truss worden beschouwd als potentiële opvolgers van Boris Johnson in de interne Britse regeringscrisis. Een demonstratieve solidariteit met Polen Een week geleden trokken de Britse inlichtingendiensten wereldwijde aandacht met informatie dat pro-Russische troepen op het punt stonden een georkestreerde machtsoverdracht in Oekraïne te organiseren. De Oekraïense regering voelde zich genoodzaakt zich te sussen, omdat de informatie van weinig waarde bleek te zijn. Maandag onderbouwde de minister van Buitenlandse Zaken de vastberadenheid van Groot-Brittannië toen ze wetgeving in het Lagerhuis introduceerde die de regering meer sanctiebevoegdheid geeft tegen Russische bedrijven. Het belangrijkste detail: voor het eerst zou de Britse regering ook de activa van Russische oligarchen in Groot-Brittannië kunnen aanvallen en het permissieve visumbeleid kunnen wijzigen. Truss sprak over de sterkste koerswijziging in het sanctiebeleid sinds het verlaten van de EU. Het zijn de constante verwijzingen naar de EU, de demonstratieve solidariteit met Polen en beschimpingen - naar verluidt het recht ontzegd aan wapentransporteurs om over Duitsland te vliegen - die de Britse politiek een sterke anti-Europese en nationalistische toon geven. De boodschap is moeilijk te missen: we hoeven geen rekening te houden met andere Europeanen en treden agressief op tegen Rusland. De publicatie van de sanctieplannen gaat veel verder dan de procedures van de EU of de Verenigde Staten, die zwijgen, de voorkeur geven aan stille diplomatie en min of meer discrete dreigende berichten aan Moskou. Truss en Wallace, aan de andere kant, worden nooit moe van het zingen van de strijdkreet van "Global Britain in action", waarmee de Johnson-regering haar vrijheid van buitenlands beleid onderstreept na het verlaten van de EU. Dat valt niet in goede aarde in Frankrijk. Daar zijn de herinneringen aan de mislukte onderzeeërdeal met Australië nog vers. In de herfst hadden Groot-Brittannië en de Verenigde Staten de Fransen in het geheim uitgestoten.