Friday, December 30, 2022

Temaşevanên futbolê di şînê de: Brezîlya îkonê futbolê Pelé winda dike

Temaşevanên futbolê di şînê de: Brezîlya îkonê futbolê Pelé winda dike Gotara Euronews • 5 saet berê Temaşevan şîna windakirina îkonê futbolê Pelé dikin. Hin kes li derveyî Nexweşxaneya Albert Einstein li São Paulo kom bûn, ku Brezîlyayî roja Pêncşemê di 82 saliya xwe de mir. Pelé, ku navê wî yê rast Edson Arantes do Nascimento ye, ji hêla gelek kesan ve wekî futbolîstê herî mezin ê hemî deman tê hesibandin û di heman demê de lîstikvanê yekane ye ku sê Kupayên Cîhanê bi dest xistiye. Dema ku ew bi klûba xwe Santos an bi tîmê neteweyî re diçû welatên din, ew pir caran wekî bi heybet hate pêşwazî kirin, li gorî paşnavê wî "Qral". Wî gelek caran pêşniyarên klûbên Ewropî red kir. Piştî bidawîbûna rastîn a kariyera xwe, wî li Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê bi Cosmos ji New York-ê re rêzek din a serfiraz kir. Tewra piştî ku pêlavên xwe yên futbolê daleqand, Pelé di çavê gel de ma. Ew wek stêrkek sînemayê û stranbêj derket, û ji 1995 heta 1998 ew wezîrê werzîşê yê Brezîlyayê bû. Pelé gelek caran hate rexne kirin Tevî statuya wî ya leheng, ew gelek caran ji hêla hin kesan ve li Brezîlyayê hate rexne kirin. Wan ew tawanbar kir ku platforma xwe bikar neaniye da ku balê bikşîne ser nijadperestî û pirsgirêkên din ên civakî li welêt. Pelé di dema rejîma leşkerî ya 1964-1985-an de jî wekî nêzî hukûmetê dihat hesibandin. Gelek alîgirên Pelé di şînê de ne: "Ji bo min, Brezîlya beşek ji dîroka xwe winda dike, efsane. Pir xemgîn e," fanek hestên xwe wiha vedibêje: "Pêşî me Kûpaya Cîhanê winda kir û niha jî padîşahê me yê futbolê. Lê jiyan berdewam e, tiştekî ku em bikin tune ye, di destê Xwedê de ye.” Ji bo temaşevanek din, efsane dijî: "Pêdivî ye ku futbol biçe, ew nikare raweste. Bîranîna wî berdewam dike. Pelé nemir, Edson mir. Pelé ji bo me li vir, ji bo her kesî dijî. Hîn sax e, ebedî ye, nemir e.” Çend salên dawî bi nexweşiyê re derbas bûn Di van demên dawî de xuyangên gelemperî kêm bûne, û Pelé pir caran rêvek an kursiyek bi teker bikar tîne. Di salên xwe yên dawî de ew bi pirsgirêkên tenduristiyê re, di nav de pirsgirêkên gurçikan û kansera kolonê. Di Îlona 2021-an de ji ber penceşêra xwe emeliyat bû û dûv re li nexweşxaneyê ket kemoterapiyê. Ji wir, keça wî wêne û peyamên hestyarî şandin.