Friday, December 30, 2022

Deeggartoonni kubbaa miilaa gadda keessa jiru: Biraazil beekamaa kubbaa miilaa Peelee dhabde

Deeggartoonni kubbaa miilaa gadda keessa jiru: Biraazil beekamaa kubbaa miilaa Peelee dhabde Barreeffama Euronews • Sa'aatii 5 dura Deeggartoonni beekamtuu kubbaa miilaa Peelee dhabuu isaaniif gaddan. Gariin isaanii hospitaala Albart Einstein Sao Paulo keessatti argamuun alatti walitti qabamanii kan turan yoo ta'u, lammiin Biraazil kun Kamisa darbe umrii isaa waggaa 82tti du'e. Peeleen maqaan isaa dhugaa Edson Arantes do Nascimento yoo ta'u, namoota hedduu biratti akka taphataa kubbaa miilaa yeroo kamiyyuu caalaa guddaa ta'etti kan ilaalamu yoo ta'u, akkasumas taphataan waancaa addunyaa sadii injifate qofaadha. Kilabii isaa Saantoos waliin ykn garee biyyaalessaa waliin gara biyyoota biroo yeroo deemu yeroo baayyee akka kabajamaa, maqaa ijoollee isaa "Mootii" jedhuuf malutti simatama ture. Kilaboota Awurooppaa irraa gaaffii dhihaate irra deddeebiin kuffiseera. Erga tapha isaa qabatamaan xumuramee booda, USA keessatti garee Cosmos New York irraa dhufe waliin marsaa kabajaa bu'aa guddaa argamsiisu kan biraa hojjete. Peeleen erga kophee kubbaa miilaa isaa fannisee boodas ija uummataa keessa ture. Urjii fiilmii fi weellisaa ta'uun kan mul'ate yoo ta'u, bara 1995 hanga 1998tti ministeera ispoortii Biraazil ture. Peeleen irra deddeebiin qeeqamaa ture Sadarkaa gootummaa qabaatus Biraazil keessatti namoota tokko tokkoon irra deddeebiin qeeqamaa ture. Waltajjii isaatti fayyadamee sanyummaa fi rakkoolee hawaasummaa biyyattii biroo irratti xiyyeeffannaa akka hin harkifne himatan. Peléen yeroo sirna waraanaa bara 1964 hanga 1985tti ture illee akka mootummaatti dhihoo ta'etti ilaalama ture. Deeggartoonni Peele hedduun gadda keessa jiru: “Anaaf Biraazil seenaa ishee keessaa gar tokko, sheekkoo dhabaa jirti. Baay'ee nama gaddisiisa," jechuun deeggaraan tokko miira isaa ibsa: "Jalqaba waancaa addunyaa mo'amnee amma mootii kubbaa miilaa keenya. Garuu jireenyi itti fufa, wanti nuti gochuu dandeenyu hin jiru, harka Waaqayyoo jira.” Deeggaraa biraatiif ammoo sheekkoon kun itti fufee jiraata: "Kubbaan miilaa itti fufuu qaba, dhaabbachuu hin danda'u." Yaadannoo isaa itti fufa. Pelée hin duune, Edson du'e. Pelé jiraata, nuuf asitti, nama hundaaf. Inni amma iyyuu lubbuun jira, inni bara baraa, inni hin duune.” Waggoonni muraasni darban dhukkubaan kan beekamanidha Dhiheenya kana namoota duratti argamuun baayʼee kan hin mulʼanne siʼa taʼu, Peeleen yeroo baayʼee nama deemsa ykn wiilcheeriin itti fayyadama ture. Waggoota dhumaa isaa keessatti rakkoo tiruu fi kaansarii garaachaa dabalatee rakkoo fayyaa waliin qabsaa'aa ture. Adoolessa bara 2021 kaansarii isaaf baqaqsanii hodhuun booda hospitaala keessatti yaala keemooteraapii fudhate. Achirraa intalli isaa suuraa fi ergaa miira namaa kakaasu ergite.