Friday, December 30, 2022

pekhburtis gulshemat’k’ivrebi glovoben: braziliam pekhburtis khat’i p’ele dak’arga

ფეხბურთის გულშემატკივრები გლოვობენ: ბრაზილიამ ფეხბურთის ხატი პელე დაკარგა სტატია ევრონიუსის • 5 საათის წინ გულშემატკივრები გლოვობენ ფეხბურთის ხატის პელეს დაკარგვას. ზოგი შეიკრიბა სან პაულოში, ალბერტ აინშტაინის საავადმყოფოს წინ, სადაც ბრაზილიელი ხუთშაბათს 82 წლის ასაკში გარდაიცვალა. პელე, რომლის ნამდვილი სახელია Edson Arantes do Nascimento, ბევრი მიიჩნევს ყველა დროის საუკეთესო ფეხბურთელად და ასევე არის ერთადერთი მოთამაშე, რომელმაც სამი მსოფლიო თასი მოიგო. როდესაც ის სხვა ქვეყნებში მოგზაურობდა თავის კლუბ „სანტოსთან“ ან ეროვნულ გუნდთან ერთად, მას ხშირად დიდებულად ღებულობდნენ, მეტსახელად „მეფეს“. მან არაერთხელ უარყო ევროპული კლუბების შეთავაზებები. კარიერის ფაქტობრივი დასრულების შემდეგ, მან კიდევ ერთი მომგებიანი საპატიო წრე გაიარა აშშ-ში ნიუ-იორკიდან კოსმოსთან ერთად. ფეხბურთის ბუცების ჩამოკიდების შემდეგაც კი, პელე საზოგადოების ყურადღების ცენტრში რჩებოდა. ის გამოჩნდა როგორც კინოვარსკვლავი და მომღერალი, ხოლო 1995 წლიდან 1998 წლამდე იყო ბრაზილიის სპორტის მინისტრი. პელე არაერთხელ გააკრიტიკეს მიუხედავად მისი გმირული სტატუსისა, ის არაერთხელ გააკრიტიკეს ზოგიერთმა ბრაზილიაში. მათ დაადანაშაულეს ის, რომ არ გამოიყენა თავისი პლატფორმა ქვეყანაში რასიზმსა და სხვა სოციალურ პრობლემებზე ყურადღების გასამახვილებლად. პელე ითვლებოდა მთავრობასთან დაახლოებულად, თუნდაც სამხედრო რეჟიმის დროს 1964 წლიდან 1985 წლამდე. პელეს ბევრი მხარდამჭერი გლოვობს: „ჩემთვის ბრაზილია კარგავს თავისი ისტორიის ნაწილს, ლეგენდას. ძალიან სამწუხაროა“, - აღწერს თავის გრძნობებს ერთ-ერთი გულშემატკივარი: „ჯერ მსოფლიო ჩემპიონატი დავკარგეთ, ახლა კი ჩვენი ფეხბურთის მეფე. მაგრამ ცხოვრება გრძელდება, ჩვენ არაფერი შეგვიძლია ამის გაკეთება, ეს ღვთის ხელშია“. სხვა გულშემატკივრისთვის ლეგენდა ცოცხლობს: „ფეხბურთი უნდა გაგრძელდეს, ის ვერ ჩერდება. მისი მეხსიერება გრძელდება. პელე არ მოკვდა, ედსონი გარდაიცვალა. პელე ცხოვრობს, ჩვენთვის აქ, ყველასთვის. ჯერ კიდევ ცოცხალია, მარადიულია, უკვდავია“. ბოლო რამდენიმე წელი ავადმყოფობით გამოირჩეოდა ბოლო დროს საჯარო გამოსვლები იშვიათი გახდა და პელე ხშირად იყენებდა ფეხით მოსიარულეს ან ინვალიდის ეტლს. სიცოცხლის ბოლო წლებში ის ებრძოდა ჯანმრთელობის პრობლემებს, მათ შორის თირკმელების პრობლემებს და მსხვილი ნაწლავის კიბოს. 2021 წლის სექტემბერში მას სიმსივნეზე ოპერაცია ჩაუტარდა და შემდეგ საავადმყოფოში ქიმიოთერაპია გაიარა. იქიდან მისმა ქალიშვილმა ფოტოები და სენტიმენტალური მესიჯები გაუგზავნა. pekhburtis gulshemat’k’ivrebi glovoben: braziliam pekhburtis khat’i p’ele dak’arga st’at’ia evroniusis • 5 saatis ts’in gulshemat’k’ivrebi glovoben pekhburtis khat’is p’eles dak’argvas. zogi sheik’riba san p’auloshi, albert’ ainsht’ainis saavadmq’opos ts’in, sadats brazilieli khutshabats 82 ts’lis asak’shi gardaitsvala. p’ele, romlis namdvili sakhelia Edson Arantes do Nascimento, bevri miichnevs q’vela drois sauk’eteso pekhburtelad da aseve aris ertaderti motamashe, romelmats sami msoplio tasi moigo. rodesats is skhva kveq’nebshi mogzaurobda tavis k’lub „sant’ostan“ an erovnul gundtan ertad, mas khshirad didebulad ghebulobdnen, met’sakhelad „mepes“. man araertkhel uarq’o evrop’uli k’lubebis shetavazebebi. k’arieris pakt’obrivi dasrulebis shemdeg, man k’idev erti momgebiani sap’at’io ts’re gaiara ashsh-shi niu-iork’idan k’osmostan ertad. pekhburtis butsebis chamok’idebis shemdegats k’i, p’ele sazogadoebis q’uradghebis tsent’rshi rcheboda. is gamochnda rogorts k’inovarsk’vlavi da momgherali, kholo 1995 ts’lidan 1998 ts’lamde iq’o braziliis sp’ort’is minist’ri. p’ele araertkhel gaak’rit’ik’es miukhedavad misi gmiruli st’at’usisa, is araertkhel gaak’rit’ik’es zogiertma braziliashi. mat daadanashaules is, rom ar gamoiq’ena tavisi p’lat’porma kveq’anashi rasizmsa da skhva sotsialur p’roblemebze q’uradghebis gasamakhvileblad. p’ele itvleboda mtavrobastan daakhloebulad, tundats samkhedro rezhimis dros 1964 ts’lidan 1985 ts’lamde. p’eles bevri mkhardamch’eri glovobs: „chemtvis brazilia k’argavs tavisi ist’oriis nats’ils, legendas. dzalian samts’ukharoa“, - aghts’ers tavis grdznobebs ert-erti gulshemat’k’ivari: „jer msoplio chemp’ionat’i davk’arget, akhla k’i chveni pekhburtis mepe. magram tskhovreba grdzeldeba, chven araperi shegvidzlia amis gak’eteba, es ghvtis khelshia“. skhva gulshemat’k’ivristvis legenda tsotskhlobs: „pekhburti unda gagrdzeldes, is ver cherdeba. misi mekhsiereba grdzeldeba. p’ele ar mok’vda, edsoni gardaitsvala. p’ele tskhovrobs, chventvis ak, q’velastvis. jer k’idev tsotskhalia, maradiulia, uk’vdavia“. bolo ramdenime ts’eli avadmq’opobit gamoircheoda bolo dros sajaro gamosvlebi ishviati gakhda da p’ele khshirad iq’enebda pekhit mosiarules an invalidis et’ls. sitsotskhlis bolo ts’lebshi is ebrdzoda janmrtelobis p’roblemebs, mat shoris tirk’melebis p’roblemebs da mskhvili nats’lavis k’ibos. 2021 ts’lis sekt’embershi mas simsivneze op’eratsia chaut’arda da shemdeg saavadmq’oposhi kimioterap’ia gaiara. ikidan misma kalishvilma pot’oebi da sent’iment’aluri mesijebi gaugzavna.