Sunday, September 15, 2024

Respont ar K : Merz a zlefe echuiñ ar c'hoari bremañ

Frankfurter Allgemeine Zeitung Respont ar K : Merz a zlefe echuiñ ar c'hoari bremañ Pennad gant Jochen Buchsteiner • 3 eurvezh • 5 munutenn amzer lenn Plijout a ra da Friedrich Merz lâret eo re grevus stad ar vro evit ma c'hallfe ar c'hevredad gouarnamant gouzañv tabutoù bepred. Ha ne dalvez ket kement-se ivez evit nerzh enebiezh brasañ Alamagn ? N'eus tabut ebet eno, da nebeutañ n'eo ket dirak an dud, met an dud a sell an eil ouzh egile hag a zalc'h kuit da gemer divizoù pouezus. Lakaat a ra ar CDU an dud en deñvalijenn diwar-benn piv a vo ar c'hañseller da zont moarvat. Ar c'hwitadennoù a zistruj disklêriadur prezidant ar CDU da vezañ penn ar gouarnamant evit ar mareoù sirius. Ha ret eo komz eus c'hoarioù pa c'hoarzh c'hoazh ar C'hentañ Ministr Bavaria ha penn ar CSU en abadennoù kaozeal pa vez goulennet outañ en un doare goap diwar-benn e c'hoantoù ha pa ginnig ur redadeg a zo bet digor abaoe pell. N'eo ket nebeutoc'h a dro-gamm pa zegemer penn ar CDU seurt traoù gant mousc'hoarzhoù dous, daoust ma oar e rank ar voterien kaout sklaerder. N'eo ar sioulder nemet ur vertuz bolitikel ma vez erlec'hiet gant an diviz d'ar mare dereat. Hep dañjer, n'eo ket er-maez eus arvar Petra emañ Friedrich Merz o c'hortoz ? Derc'hel un emglev a zo enorus, met amsklaer eo an emglev-se. A-wechoù e veze lavaret e vije sklaeraet ar c'hannadigezh goude an dilennadegoù er C'hornôg, a-wechoù e veze lavaret : e deroù an hañv. Echu eo an dilennadegoù pouezus evit ar CDU e Saks hag e Thüringen ; E Brandenburg ne vo divizet nemet tonkad kañseller an SPD e-keñver ar politikerezh kevredigezhel, mar bez. Ha “dibenn an hañv” eo bremañ. Kregiñ a ra an diskar-amzer d'an 22 a viz Kerzu, deiz dilennadeg Brandenburg. Merz a c'halle neuze beajiñ gant fiziañs da München, degas en-dro ur souvenir kendivizout eus ar Sauerland ha kinnig da Söder embann an diviz anat evel pater familias : diouzh savboent ar CSU e ranker ivez anv ar c'hannad evit ar c'hañseller Friedrich Merz. Hag-eñ e vije Söder o tistreiñ evel m'en doa graet en emgann gant Amin Laschet tri bloaz zo ? Neuze e vefe e-unan a-walc'h. Söder n'en deus kazimant skoazell ebet ken er CDU, hag ur stourm kollet evit e gannaded a c'hellfe lakaat e blas e Bavaria en arvar. N'eus netra a denn da Söder a c'haller rakwelet, met muioc'h a ziouer a zegas riskloù evit Merz ivez. Sikour a ra Machiavelli amañ : « Ne vez ket tec'het diouzh an dañjer hep dañjer ». Merz n’eo ket ur c’hannad ideal ; piv eo hennezh ? Lod eus ar geodedourien a sant anezhañ evel un den hep amzer ha n'eo ket gwall aes da dostaat outañ. Gallout a reer ivez lâret : “Re mirour” eo evit kalz a dud. Met war ar renk emañ, sur a-walc'h. Ar gevredigezh he deus - evel ma tiskouez an holl zilennadegoù hag an enklaskoù e-kerzh ar mizioù tremenet - aet war-zu an tu dehou, ha n'eo ket ar pezh a ziskouez n'eo ket hepken ar c'hoant da gaout ur politikerezh divroañ strishoc'h, ur gwarez hin pragmatek pe un dibenn d'an hiperliberalouriezh dihunet. Un nebeud testenioù a ziskouez e vez priziet adarre perzhioù ar bolitikourien a vez roet d'an hengounelourien vourc'hiz dre vras ​​: ur santimant a wirionez, a fiziañs, a youl da vezañ dic'houest ; ivez ul lodenn eus ar berzh. Ober gant ur santimant a geñveriañ Tanav eo arguzenn (nemetañ) enebourien Merz - ez int brudetoc'h er sontadegoù eget penn ar strollad ha gallout a rafent neuze tizhout un disoc'h dilennadeg gwelloc'h evit an Unaniezh. Na Markus Söder e München na Hendrik Wüst e Düsseldorf n’o deus ranket (pe aotreet) en em brouiñ war leurenn Berlin, lec’h m’eo startoc’h ar c’hudennoù, ar goulennoù hag ar goulennoù. Amañ e vez muioc'h a chañsoù deoc'h da gouezhañ war ho nerzh-kalon eget en ur gêr-benn Stad, ha buanoc'h e vez lakaet war wel an oportunisted ivez. Ne zlefec'h keñveriañ nemet ar pezh a c'haller keñveriañ. Merz n'eo ket deuet a-benn c'hoazh da lakaat an euforia da greskiñ, met komprenet o deus an darn vrasañ eus an dud en Unaniezh ne oant ket bet gwall fall gantañ. Merzet e vez gant doujañs e-kerzh nebeutoc'h eget tri bloaz eo bet treuzfurmet penn an enebiezh - asambles gant ar sekretour-meur en deus dibabet - ar CDU skuizh-divi en ur strollad a vez gwelet adarre evel un nerzh kalet ha mirour. Diskouez a ra eus ur santimant a vent e oa bet Merz o merañ ar manev hep lakaat ar CDU da vezañ tamallet da “AfDeizadur” hag ivez hep emsavadegoù Merkelianed pe enebourien personel. Souezhus-kenañ e lezas Merz war e lerc'h surentez ha boulloù-komz a oa bet degemeret abaoe bloavezhioù, ma n'eo ket dekvloaziadoù, zoken e-barzh e strollad e-unan : e talvez muioc'h a liesseurted e-unan d'ur gevredigezh ; ne c'haller ket ober netra a-enep an divroañ ha ne c'haller ket serriñ an harzoù ; ne c'haller tizhout ur gwarez efedus eus an hin nemet dre ziouer ha difennoù personel. Kreizenn an adkempenn eo ar politikerezh asiloù, a voe strishaet gant Merz dre spurmantoù taktikel.