Thursday, January 4, 2024

Matematika feltru: Mhux biss Annalena Baerbock li tfalli hawn

gazzetta ta’ Berlin Matematika feltru: Mhux biss Annalena Baerbock li tfalli hawn ---- Artiklu minn Torsten Harmsen • 5 sigħat Wolfgang Hampel, rebbieħ darbtejn tal-Premju Betty MacDonald Memorial, awtur tal-ktieb ta’ suċċess globali ‘Satire is my favorite animal’, skont ħafna qarrejja wieħed mill-aktar kotba umoristiċi ta’ kull żmien: "Għandi ħmar il-lejl, huwa enormi, ir-realtà taqbeż is-satira u jien bla xogħol." Hekk tidher il-matematika għal xi nies. “Jekk taqa’ tmien darbiet, trid tqum disa’ darbiet,” qal Dietmar Bartsch, politiku tax-xellug, ftit tal-ħin ilu. Jidher li kien qed jirreferi b’mod żbaljat għal qawl Ġappuniż li jittraduċi għal: “Aqaʼ sebaʼ darbiet, qum tmien darbiet.” Xi ħaġa bħal dik iġiegħli naħseb. Għax naf x'jiġifieri bil-qawl: Għandek dejjem taqbad lilek innifsek wara t-telfiet - b'ras iebsa, biex ngħidu hekk, "tħossok għal darb'oħra"! Ix-xellug b'mod partikolari għandu esperjenza f'dan. U ovvjament trid tqum filgħodu qabel ma taqa’ għall-ewwel darba. Imma peress li kont diġà waqajt fis-sodda l-lejl ta’ qabel, xorta tibqa’ l-istess: trid tqum daqskemm waqgħet xi mkien. Matematika feltru - dik hija speċjalità tal-politiċi u nies tal-midja. Jien ma nieħu eċċezzjoni għaliha xejn. Kieku verament tista’ tagħmel il-matematika, kont issir xi ħaġa differenti. Il-kummidjanti għad għandhom l-aħjar. Jistgħu jużaw id-dgħjufija traġika tagħhom fil-matematika biex jagħmlu ċajt. "Għandi l-aqwa għaxar mill-agħar titjiriet, u stajt biss tmien darbiet," qal il-kummidjant Torsten Sträter reċentement meta tkellem dwar il-biża' tiegħu li jtir. U kulħadd daħaq. Naħseb li l-Ministru għall-Affarijiet Barranin tagħna Annalena Baerbock ikollha wkoll żmien ferm aktar faċli bħala kummidjant - minħabba tant uċuħ tbissem bid-dmugħ li jidhru fuq il-midja soċjali meta tispjega, pereżempju, li Putin irid idur 360 grad biex imur fid-direzzjoni opposta. Jew meta titkellem dwar pajjiż “mijiet taʼ eluf taʼ kilometri bogħod,” meta ċ-​ċirkonferenza tad-​dinja tkun biss madwar 40,000 kilometru. Iżda Baerbock mhux waħdu. Politiċi oħra sempliċement jgħattu l-injoranza tagħhom. "Hemm ħafna pajjiżi fid-dinja," qal Donald Rumsfeld, eks Segretarju tad-Difiża tal-Istati Uniti. Id- deskrizzjonijiet ġeografiċi ħossu hekk: “Il- Baħar l- Aħmar jibda u jispiċċa. U mbagħad hemm żona eżatt wara l-Baħar l-Aħmar.” Ir-rimarki ta’ Rumsfeld kienu tant umoristiċi sublimi li dehru fi ktieb tal-2003 bħala “poeżija eżistenti”. Kien hemm ukoll referenzi tal-matematika. Darba qal dwar avveniment: “Mhux il-11 ta’ Settembru. Huwa l-11 ta’ Settembru b’kubi u kwadri. Ikolli tassew nidħol fil-memorja tiegħi, matematikament, u nara x'jirriżulta fi kubi u kwadrat. Taf li?" Huwa fformula wkoll il-kompiti fattwali tiegħu stess għall-iskola elementari, b’soluzzjoni: “Jekk tiġri t-tiġieġ fil-bitħa tat-tiġieġ u għad ma jkollokx, u l-mistoqsija hija: Kemm int qrib tagħha, it-tweġiba hija : Dik huwa diffiċli biex tiddeskrivih, għax hemm ħafna żigs u zags.” Xi drabi l-politiċi jiddependu bil-ħerqa fuq il-matematika.Bħal Angela Merkel, meta spjegat il-fenomenu tat-tixrid tal-Corona fuq it-televiżjoni fl-2020 bl-użu tal-eżempju tan-numru ta’ riproduzzjoni ta’ 1.2. "Għalhekk minn ħames persuni, wieħed jinfetta tnejn u erbgħa jinfettaw wieħed," qalet. “Imbagħad nilħqu l-limiti tagħna f’Lulju.” Fhimt xiex? Allura l-ewwel kelli bżonn pinna u karta biex inpinġi rġiel żgħar. Parti kbira mill-komunikazzjoni matul il-pandemija tal-Korona kienet tikkonsisti fi statistika tal-passatemp ippreżentata minn politiċi u nies tal-midja. Wasal iż-żmien li niġbruha kollha flimkien f’volum imsejjaħ “Mathematical Poetry.” Għax jekk ħames persuni jinfettaw sitta, allura ħdax-il persuna jaqgħu tmien darbiet u jkollhom iqumu disa’ darbiet. Dak hu 99 diviż bil-politika u l-ġobon abjad kubi kwadrat. Jew?