Saturday, March 15, 2025
Totsiens Oekraïne: Is die Amerikaanse president Trump ernstig?
DW
Totsiens Oekraïne: Is die Amerikaanse president Trump ernstig?
Astrid Prange de Oliveira • 1 uur • 3 minute leestyd
Gee Trump nie om oor Oekraïne se politieke lot nie? Die tekens neem toe. Een ding is seker: Kiev is nie die topprioriteit in die Amerikaanse buitelandse beleid nie. En die verlangde skietstilstand is nog ver weg.
Dreigende handelsoorloë met China en Europa, tariefgeskille met die VSA se buurlande Kanada en Mexiko, die oorlog in Gasa, ineenstortende aandeelpryse en protes teen massa-afleggings in sy eie land: Amerikaanse president Donald Trump veg tans op baie (sommige van sy eie) fronte gelyktydig.
In hierdie krisisscenario ontstaan die vraag: Sal die VSA die Oekraïne laat vaar? 'n "Ja" blyk net 'n kwessie van tyd te wees.
Na die onlangse, tot dusver onsuksesvolle pogings tot 'n tydelike wapenstilstand tussen Kiev en Moskou, dui baie faktore op hierdie dreigende scenario.
Trump: "Oekraïne sal dalk nie oorleef nie"
Dit was die Amerikaanse president Donald Trump self wat onlangs die kwessie aangespreek het. Die aanbieder Maria Bartiromo het hom in ’n onderhoud met die Amerikaanse TV-kanaal Fox News ná die skandaal in die Withuis gevra of hy die idee kan hanteer dat die Oekraïne nie die oorlog met Rusland kan oorleef nie.
Trump se reaksie was: "Wel, miskien sal die Oekraïne in elk geval nie die oorlog oorleef nie. Dit neem altyd twee om 'n oorlog te maak. Hierdie oorlog moes nie in die eerste plek begin het nie, maar dit het. En ons sit nou in hierdie gemors vas."
Rubio: "Oekraïne moet toegewings maak"
Die Amerikaanse minister van buitelandse sake, Marco Rubio, het dit duidelik gemaak dat die lot van Oekraïne nie die hoogste prioriteit in Amerikaanse buitelandse beleid is nie tydens sy verhoor voor die Amerikaanse Senaat se Komitee vir Buitelandse Betrekkinge op 15 Januarie vanjaar.
Die Republikein het verklaar dat die VSA een van sy naaste bondgenote bly. Hy het spesifiek Israel en Taiwan genoem, maar nie Oekraïne nie. In plaas daarvan het hy gesê: "Globale kwessies wat nie Amerikaanse belange dien nie, soos Oekraïne en ontwikkelingsamewerking, word onder die loep geneem."
"Oekraïne moet toegewings maak, en elke sent van buitelandse hulp moet onder die loep geneem word vir sy opregtheid en doeltreffendheid," het Rubio gesê.
Biden het ook Amerikaanse troepe in die Oekraïne uitgesluit
Die VSA se buitelandse beleidstoevlug het reeds voor Trump se eerste ampstermyn begin. “Nie een van Trump se voorgangers het ooit daartoe verbind om vir die Oekraïne te veg nie,” onthou Stephan Wertheim, ’n Amerikaanse buitelandse beleidskenner by die Carnegie Endowment for International Peace, in ’n opiniestuk vir die Britse koerant The Guardian.
Amerikaanse president Joe Biden het uitdruklik uitgesluit dat Amerikaanse troepe na die Oekraïne gestuur word. “Geen NAVO-bondgenoot het ook die Oekraïne regstreeks verdedig nie,” het Wertheim gesê.
Die rede hiervoor is voor die hand liggend: "Dit sou oorlog met Rusland beteken," skryf Wertheim, "'n vooruitsig wat steeds NAVO-bondgenote kan afskrik, ongeag wat in die Oekraïne gebeur." Selfs al wou die Europeërs dit nie hoor nie, het Wertheim gesê dit is verstaanbaar dat die VSA onder Trump nie wil verbind om in die toekoms vir die Oekraïne oorlog te voer nie.
"Pion offer" Oekraïne?
Die Russiese kenner Stefan Meister is egter uiters krities oor Trump se verwerping van veiligheidswaarborge. “Hiermee het Trump reeds sy eie onderhandelingsposisie en dié van Oekraïne massief versleg,” het hy in ’n onderhoud met Südwestrundfunk verduidelik. "Hoekom moet Moskou kompromie aangaan oor enige kwessie wanneer die Amerikaanse president reeds die helfte bied van wat Rusland eis?"
Meister staan aan die hoof van die Sentrum vir Bestuur in Oos-Europa, Rusland en Sentraal-Asië by die Duitse Raad vir Buitelandse Betrekkinge. Hy vrees dat die Oekraïne eenvoudig agtergelaat kan word in die heraanpassing van Russies-Amerikaanse betrekkinge. “My indruk is dat Trump uiteindelik nie veel omgee vir Oekraïne nie,” verduidelik hy. Vanuit die Amerikaanse perspektief kan die Oekraïne bloot 'n pion wees wat aan die Russe gegee word om ander goed te kry."
"Deal" sonder Europa
Hierdie “ander dinge” kan die onderwerpe insluit wat deur die Amerikaanse minister van buitelandse sake, Marco Rubio, in sy toespraak voor die Amerikaanse Senaat se Buitelandse Betrekkingekomitee genoem is: Israel en vrede in die Midde-Ooste, betrekkinge met China, hantering van Iran, en uiteindelik ’n toenadering tussen Washington en Moskou.
Die Amerikaanse skrywer Robert Kagan koester nie meer enige illusies nie. “President Trump het dit duidelik gemaak dat die VSA nie meer bereid is om Europa te verdedig nie,” verduidelik die voormalige Republikein, wat verskeie Amerikaanse presidente geadviseer het, in ’n onderhoud met die weekblad Die Zeit.