Sunday, April 13, 2025
USA is aus kexproch? Acht fon te tseen raychste kompaniie khome fon Amërika
FOKUS online
USA is aus kexproch? Acht fon te tseen raychste kompaniie khome fon Amërika .
Rainer Zitelmann • 3 xtune • 4 minute leese tsayt
Unsinliche ekonoomixe theoriie hon oft mools kroose xaate kemacht. Tënk mool aan te Marxismus un anere forme fon anti-kapitalismus woo fiile natsioone in ti armheet kexmis hon. Awer, seltener hon ti nul-sum ekonoomixe tënke un ti sintfluut soo fiil xaate in ploos phaar taache kemach wii se xon tsayt Trump sayn Liipe Taach kemach hon.
Wayl nul-sum un sintfluut tënke sin ti basis fer Trump sayn tariif politik. Nul-sum tënke petayt ti falx aan nëmung tas in te ekonoomii, te foer xayn fon een persoon imer te xaate fon een aner sin mus. Ti anti-kapitaliste sin tiifsinich fon tëm, un Trump is aach fon tëm petrof kep. Tee khan sich net foer xtele tas ti tswaay sayte in te fray hantlung kewine; fer tëm, een sayt sayn kewinst is een aner sayt sayn ferlust.
“Es is ti anere sayn xult”
Ferklaycht mit nul-sum tënke is sintfluut tënke. Anere layt sin ti xult fer propleeme in sayn aychne lant. Tas is aach en populaare interpretatsioon, tsum payxpiil tswixe te rechiirente fon Ruslant, Venezuela, Kuba, Nort Korea ore Iran: Tëm noo ti rechiirente, sin ti westliche sanktsioone ferantwortlich fer sayn lant sayn propleeme. Fiile afrikanixe natsioone, in sayn turn, tuun te historixe koloniaalismus fer sayn armheet hayt tsu taach ferxwine.
Trump hot sayn politike klaawe imer noch in sayn kans leewe keënert. Tsum payxpiil, in te friirixe yoore fon te 1990, hot eyer kexprooch tas Ronald Reagan sayn xteuer xtroof um keen solt un ti hooch xteuer rate uf 50 pis 60 prosent hoole solte. Un als kanditat fon te soo kenënte “Reforme Partei”, hot eyer fiile positsioone woo anere fon te politik linkwiste kehal hon, wii en eensichste tax uf ti rayche un universaale kesuntheet insëtsung woo ti aarwats prayse petsaalt hon, aan kepoot.
Xineese sin ferantwortlich fer ti propleeme fon te USA
Awer, eene fon te weenicher konstante in Trump sayn klaawe is tas anere natsioone ferantwortlich sin fer ti propleeme fon te USA. Als in te yoore 1980 hot eyer tas hantwerks defisit fon te USA mit Japan ferxproch.
Tee hot Japan aankesaat tas se unkerechte hantlungs praktike kemacht hon un tas lant mit autos iwerfluut hon. Er hot xpeeter ti positsioone fon sayn hantwerks aanreetner, te ekonoom Peter Navarro, iwernom, woo in sayn puch "Toot fon China" ti xineese fer ti propleeme fon te USA kexproch hot. Awer, noo te katastroof woo ti tarife woo eyer aan keruuf hot, must Navarro sich foer phaar taache tsurik ins hinergrund treete.
Sintfluut pringt ti layt in ti armheet .
Wën en lant ti uersach fon sayn ekonoomixe propleeme in sich selepst ore in anere layt suucht, khan es en xlisel sin fer sayn ekonoomixe erfolg. Een payxpiil fon tswaay asiatixe natsioone woo ich intensiif xtutiirt hon: Vietnã un Nepal. In te yoore 1980 waar Vietnã tas aarmeste lant uf te welt, aarme wii ale afrikaanixe natsioone.
Wën ti Vietnamese ti xlechte mentaliteet noo kang weyere, khënte se ti amerikaner ore sokaar ti franseese, ti japanese ore ti xineese ti xult kepe fer kriich keeche sayn lant se fiire. Awer, tii hon tas net kemacht. Tii hon ferxtan tas tëne sayn pleen fer ti ekonoomii systeem waar ti xult. Tës wëche, am ën fon te yoore 1980 hon se priiwat ërepxaft inkefiert un tas lant uf kehoop. Hayt tsu taach, sin weenich ekonoomie uf te welt soo uf kehoop wii ti Vietnam. Resultaat: Ti numer fon aarme layt is hayt fon 80 prosent pis tray prosent runer kang.
Negatiif payxpiil Nepal
Kontraxpiil Nepal: Mit en yoerlich inkomste fon 290 euro, is Nepal tas tswete aarme lant fon Asien noo Afghanistan un eene fon te tseen aarme layt fon te welt. Trump sol tas lant liipe, wayl kaar anere pletse sin soo fiil un soo hooche tarife; fer ti autos, sin se manich mool mee wii 300 prosent. En BMW X5 khost tas ëkwiwalënt fon unkefeyer 400.000 euro in Nepal, weche te hooche importatsioons tax un tax.
Es kept lange liste fon tings woo net importiert kewe khëne fer ti ekonoomii fon Nepal se xitse. Ti fiirer fom lant klaawe an te Maoismus un tii hale sich aan nul-sum klaawe un sintfluut tënke. Anere layt sin ti xult fer ti propleeme.
Acht fon te tseen raychste kompaniie khome fon te USA .
Te amerikaanixe ekonoom Mark Skousen hot ti itee fon Trump als apsurt aan kenom tas sayn lant fon anere aus kexproch kept: In te antwort uf ti kritixe woo ti USA “fon te xlechte kewoonheete” fon te unkerechtichkheet fon te hantlung iwer ti yoore kexpiirt hot, saat er tas acht fon te tseen raychste enterpriise fon te welt sin amerikaanixe enterpriise. Trump tuut ploos kërn Monopoly xpiile.