Begrafenis van Navalny: wat verwachten de Moskovieten en hoe reageert het Kremlin?

Berlijnse krant Begrafenis van Navalny: wat verwachten de Moskovieten en hoe reageert het Kremlin? door Nicolas Butylin • 4 uur. De centrale vraag onder Navalny-aanhangers: hoeveel durven vrijdag naar de begrafenis te komen? Een nogal somber gebied omringt de Borisov-begraafplaats in het zuiden van Moskou: een grijs winkelcentrum met supermarkten en een fitnessstudio, een autowasplaats, wit-grijze hoogbouw van vijftien verdiepingen zover het oog reikt. Ook is er een drukke weg in de directe omgeving, de rivier de Moskva is immers niet ver weg. Eigenlijk geen bijzondere woonwijk in de Russische metropool. Behalve: Alexei Navalny woonde in het gebied. Ook de oppositiepoliticus zal in deze wijk zijn laatste rustplaats vinden. Eerst zal er vrijdagmiddag vroeg in Moskouse tijd een uitvaartdienst plaatsvinden in een kerk vlakbij het metrostation Marijno. Dit werd aangekondigd door Kira Jarmysch, de perswoordvoerster van de overleden oppositiepoliticus, op X, voorheen Twitter. “Als Alexei’s politieke werk iets voor je betekende, vraag ik je om te komen”, zei ze in een videoboodschap. Later, rond 16.00 uur Moskouse tijd, zal waarschijnlijk de beroemdste Russische oppositiepoliticus van het afgelopen decennium begraven worden op de Borisov-begraafplaats. Er ligt iets meer dan twee kilometer tussen de kerk en de begraafplaats – een wandeling van ongeveer 28 minuten, zoals de woordvoerster van Navalny in haar video aankondigde. Bestaat er een mogelijkheid tot politiek protest? Momenteel onduidelijk. Eén dag na Poetins State of the Union-toespraak lijkt de Russische staat zich klaar te maken om elke politieke daad aan banden te leggen. Russische media in ballingschap berichtten donderdagavond over de eerste patrouilles voor de begraafplaats, er werden zichtbaar politiebars opgezet en ambtenaren installeerden geïmproviseerde bewakingscamera's op straatlantaarns. De politie controleert ook verschillende voorbijgangers in de buurt van de metrostations Borisowo en Marijno. Bovendien moeten politieagenten bij de ingang van de begraafplaats bezoekers vragen hun paspoort te tonen en het doel van het bezoek aan het graf uit te leggen. Volgens een Russisch Telegram-kanaal wordt het doorzoeken van persoonlijke bezittingen gerechtvaardigd door ‘terroristische operaties te voorkomen’. Zoals voor veel Navalny-aanhangers verwacht werd, zal het geen ‘normale’ herdenkingsdienst zijn. Maar hoe zullen Navalny's vrienden, kennissen en eenvoudige fans van de Kremlin-criticus de dag precies vieren? Uiteindelijk bestaat er een risico op arrestatie als ambtenaren de uitvaartdienst als een politieke bijeenkomst interpreteren. Er is angst: “Ik ga niet naar de begrafenis omdat ik bang ben dat de politie op weg naar huis veel mensen zal arresteren”, zei een Navalny-aanhanger die in Moskou woont tegen de Berliner Zeitung, die om veiligheidsredenen niet bij naam kan worden genoemd. . “Vooral mannen van middelbare leeftijd zullen het doelwit zijn van de staat.” Ook de weduwe van Alexei Navalny, Yulia, die onlangs voor het EU-Parlement sprak en Poetin persoonlijk ter verantwoording wil roepen, vreest een grote politie-aanwezigheid in het zuiden van Moskou. “Ik kan niet garanderen of het vreedzaam zal verlopen of dat de politie degenen zal arresteren die afscheid kwamen nemen van mijn man.” Kort na de eerste berichten over zijn dood twee weken geleden, toen verschillende inwoners van Moskou bloemen legden ter nagedachtenis aan Navalny, vonden talrijke arrestaties plaats. Tot nu toe vond het samen rouwen altijd in het geheim plaats. De Navalny-aanhanger die met de Berliner Zeitung sprak, denkt dat de politie niet alleen vrijdag, maar vooral de dagen daarna mensen zal arresteren. “Daarom zijn er bewakingscamera’s, daarom is er gezichtsherkenning bij de in- en uitgangen van de metro, daarom wordt bij de ingang van de begraafplaats om de paspoorten gevraagd”, zegt hij. Dit heeft echter niets te maken met het aanpakken van een dreiging zoals in Duitsland of iets dergelijks. Het Kremlin zal ‘buitensporige rouw’ daarom zien als een politieke daad – in het ergste geval zal er sprake zijn van ‘niet langer slechts een paar nachten hechtenis’. Zelfs solidariteitsposts op VKontakte (nvdr: een Russische Facebook-tegenhanger) of Instagram moeten zorgvuldig worden geschreven, anders bestaat het risico op straffen zoals “het in diskrediet brengen van staatsfunctionarissen, extremisme of het verheerlijken van geweld”, zegt de Moskoviet. Hij kent vrienden die met verwijdering van de universiteit werden bedreigd als ze naar de begrafenis van Navalny gingen. Op 16 februari meldde de Federale Penitentiaire Dienst in het Yamal-Nenets Autonome Okrug dat Navalny stierf in de zogenaamde Arctic Wolf-kolonie. Negen dagen later werd het lichaam van de oppositieactivist overgedragen aan zijn moeder. Ze zei tijdens een videotoespraak dat ze onder druk was gezet om haar zoon in het geheim en zonder media-aandacht te begraven. Zij weigerde echter aan deze eisen te voldoen. Het team van Navalny wil live verslag doen van de herdenkingsdienst