De nieuwe zieke man van Europa: Franse premier probeert zijn ondergang te voorkomen

Frankfurter Rundschau De nieuwe zieke man van Europa: Franse premier probeert zijn ondergang te voorkomen Stefan Brändle • 56 miljoen • 3 minuten leestijd Chaos in Frankrijk In Frankrijk wil premier Bayrou de begroting eindelijk door het parlement krijgen. Volgens deskundigen is de staat van de overheidsfinanciën slecht. De begrotingskwestie laat zien hoe nijpend de financiële situatie van Frankrijk is: de op één na grootste economie van de EU is er sinds het najaar niet in geslaagd een begroting voor 2025 goed te keuren vanwege de wankele meerderheid in het parlement. Premier François Bayrou heeft maandag (3 februari) onmiddellijk de begroting in werking gesteld. Dit werd mogelijk gemaakt door artikel 49-3 van de Franse grondwet. Met deze institutionele koevoet kan de regering een voorstel doordrukken zonder dat er in de Nationale Assemblee over wordt gestemd. Voorwaarde is dat de Nationale Vergadering vervolgens haar vertrouwen in de premier uitspreekt. Als dat niet gebeurt, zal de regering van Bayrou vallen, zoals in december ook gebeurde met oud-premier Michel Barnier. De Franse premier moet vrezen voor een nieuwe val – maar deze keer zou het kunnen werken Bayrou heeft maar één doel: voorkomen dat hij ten onder gaat. Met behulp van concessies op het gebied van het sociale beleid, waaronder de aanstelling van 4.000 nieuwe leraren, slaagde hij erin het linkse front te doorbreken en gematigde sociaaldemocraten aan zijn kant te krijgen. Maandag besloot de Parti Socialiste het vertrouwen in de regering van Bayrou niet op te zeggen. De communisten, de Groenen, de Ontembare Partij en het extreemrechtse Rassemblement National (RN) van Marine Le Pen hebben samen te weinig stemmen om Bayrou omver te werpen. De centrumdemocratische premier weet dat de bevolking achter hem staat: de Fransen hebben genoeg van de onbeschrijfelijke machtsstrijd die afgelopen zomer ontstond toen president Emmanuel Macron nieuwe verkiezingen uitschreef. Als de regering zou vallen, zou er pas in het voorjaar een begroting worden goedgekeurd. Enerzijds zou dit de sociale voorzieningen verminderen en anderzijds het economische leven lamleggen; In Frankrijk bedragen de overheidsuitgaven een bijna socialistisch niveau van 57 procent van het bruto binnenlands product. Begroting in Frankrijk kan economie slechts in beperkte mate helpen: belastingen moeten omhoog De begroting die maandag via artikel 49-3 werd doorgevoerd, is echter verre van de remedie die de kwakkelende Franse economie nodig heeft. Volgens econoom Marc Touati maken de overheidsfinanciën een “catastrofale ontwikkeling” door. Onder Macron is de staatsschuld door Covid met 800 tot 3.200 miljard euro gestegen – maar niet alleen daardoor. Ook in Europa is dit een record. Frankrijk, dat al 50 jaar geen evenwichtige begroting kent, boekte vorig jaar met 6,1 procent het hoogste tekort in de eurozone. In 2025 zal het tekort naar verwachting 5,4 procent bedragen – meer dan in alle buurlanden. De vele concessies waarmee Bayrou hoopt een regeringsval te voorkomen, zullen nog eens miljarden kosten. Bayrou’s voorganger, Michel Barnier, had 60 miljard euro aan besparingen gepland; In de begroting dalen ze tot 32 miljard, bijna de helft. Bovendien verhoogt Bayrou gedurende een jaar de belastingen voor grote bedrijven en mensen met een hoog inkomen. Hij verhoogt de Franse belasting op vliegtickets naar een Europese bestemming van 2,63 euro naar 7,30 euro. Is Frankrijk de nieuwe zieke man van Europa? economie verzwakt De nieuwe begroting is gebaseerd op een groeipercentage van 1,1 procent. Ondertussen beschreef de voorzitter van de Banque de France, François Villeroy de Galhau, hen maandag als “te optimistisch”. Veel deskundigen vrezen dat Frankrijk in een ‘technische recessie’ zou kunnen belanden. In 2024 gingen 66.000 bedrijven failliet en talloze anderen schrappen banen. De werkloosheid steeg met vier procent in het laatste kwartaal van 2024. Daarbij komt nog de dreiging van de Amerikaanse president Donald Trump om hogere tarieven op Europese producten in te voeren. Frankrijk zou minder hard worden getroffen dan Duitsland, maar afzonderlijke sectoren zoals de luchtvaart, luxegoederen, wijn, chemie en farmacie zouden zwaar getroffen worden. Dit zou de Franse groei verder drukken en automatisch het begrotingstekort doen toenemen. Ook al zou een regeringsval voorlopig voorkomen kunnen worden, Frankrijk wordt steeds meer de zieke man van Europa.