Tuesday, December 6, 2022

Keresemese Jeremane

Keresemese Jeremane Karolo e kholo ea mekete ea Keresemese Jeremane ke Advent. Ho sebelisoa mefuta e mengata e fapaneng ea lik'halendara tsa Advent malapeng a Jeremane. Hammoho le ea setso e entsoeng ka karete e sebelisoang linaheng tse ngata, ho na le tse entsoeng ka moqhaka oa makala a lifate tsa Fir tse nang le mabokose a khabisitsoeng a 24 kapa mekotla e leketlileng ho eona. Lebokose kapa mokotla o mong le o mong o na le mpho e nyane ka har'a eona. Mofuta o mong o bitsoa 'Advent Kranz' 'me ke selikalikoe sa makala a fir se nang le likerese tse 'nè holim'a sona. Sena se tšoana le likerese tsa Advent tseo ka linako tse ling li sebelisoang Likerekeng. Kerese e le 'ngoe e bonesoa qalong ea beke e' ngoe le e 'ngoe ka Advent. Lifate tsa Keresemese li bohlokoa haholo Jeremane. Li ile tsa sebelisoa ka lekhetlo la pele Jeremane qetellong ea Mehla e Bohareng. Haeba ho na le bana ba banyenyane ka tlung, hangata lifate li khabisoa ka sekhukhu ke 'mè oa lelapa. Ka tloaelo sefate sa Keresemese se ne se tlisoa ka tlung ka Mantsiboea a Keresemese. Likarolong tse ling tsa Jeremane, mantsiboea, lelapa le ne le bala Bibele ’me le bina lipina tsa Keresemese tse kang O Tannenbaum, Ihr Kinderlein Kommet le Stille Nacht (Bosiu ba Slient). Ka linako tse ling liforeimi tsa lepolanka, tse koahetsoeng ka lilakane tsa polasetiki tse mebala le likerese tsa motlakase ka hare, li kenngoa lifensetereng ho etsa hore ntlo e shebahale e le ntle ka ntle. Bosiu Bosiu ba Keresemese ke letsatsi le ka sehloohong leo Majeremane a fapanyetsanang limpho le malapa a bona. Ka Sejeremane Keresemose e Thabisang ke 'Frohe Weihnachten'. Keresemese e monate / e monate ka lipuo tse ling tse ngata. Letsatsi la Keresemese le bitsoa “Erste Feiertag” ('keteko ea pele') 'me la 26 Tšitoe le tsejoa e le "Zweite Feiertag" ('mokete oa bobeli') hape "Zweiter Weihnachtsfeiertag" e fetoletsoeng e le Letsatsi la Boxing (le hoja e sa bolele ka ho toba. seo)! Jeremane e tsebahala haholo ka Limmaraka tsa Keresemese moo ho rekisoang mefuta eohle ea lijo le mekhabiso ea Keresemese. Mohlomong mekhabiso e tummeng ka ho fetisisa ea Jeremane ke mekhabiso ea khalase. Mekhabiso ea likhalase qalong e ne e le likhalase tse bululetsoeng ka letsoho 'me li ile tsa romelloa USA ka 1880s ke mabenkele a Woolworth. Tšōmo ea khalase 'Pickle ea Keresemese' e tumme USA, empa ke tšōmo. Batho ba bangata ba Jeremane ha ba e-s'o utloe ka Pickle ea Keresemese! Likarolong tse ling tsa Jeremane, haholo-holo karolong e ka boroa-bochabela ea naha, bana ba ngolla 'das Christkind/Christkindl' ba kōpa limpho. Mangolo a eang ho Christkind a khabisitsoe ka tsoekere e khomaretsoeng ka har'a enfelopo ho etsa hore e be e phatsimang hape e khahle ho shebahala. Bana ba siea litlhaku lifensetereng qalong kapa nakong ea Advent. 'das Christkind' e fetolela 'The Christ Child' ka Senyesemane empa Majeremane ha a nahane ka Christkind e le lesea Jesu! Hangata Christkind e hlalosoa e le ngoananyana ea nang le makhabane a 'joaloka Kreste'. Nürnberg ngoanana e monyenyane o khethoa selemo se seng le se seng hore a kopanele mokolokong e le Christkind. O apere seaparo se selelele se sesoeu le sa khauta, o na le moriri o molelele o mosehla o mosehla ’me o roetse moqhaka oa khauta ka linako tse ling mapheo a kang a lengeloi. Sena se tšoana le St Lucia ke Sweden. (Mme ho ka bonahala ho ferekanya ho bitsa 'Ngoana oa Kreste', Jesu, ngoanana!) Nürnberg Christkind e bula semmuso 'maraka oa Keresemese ka Labohlano pele Advent e qala. Mme pele ho Keresemese o na le 'mesebetsi ea semmuso' e fetang 150 ho kenyelletsa ho etela lipetlele, mahae a maqheku le libaka tsa bana! O boetse o tlameha ho fana ka lipuisano tsa TV le ho etela litoropo tse ling. Santa Claus kapa Father Christmas (der Weihnachtsmann) o tlisa limpho tsa bohlokoa tsa Keresemese ka la 24 Tšitoe. U ka boela ua ngolla Weihnachtsmann lengolo likarolong tse ling tsa Jeremane. Batho ba bang ba re Santa/Father Christmas (Weihnachtsmann) o tlisa limpho mme ba bang ba re ke Christkind! Hape le ho tšepa limpho tse tsoang ho Christkind or der Weihnachtsmann, bana le bona ba tšepa hore 'der Nikolaus' o tla u tlisetsa limpho tse nyane, joalo ka lipompong le chokolete ka la 6 Tšitoe (Letsatsi la St Nicholas). O tla bosiu pakeng tsa 5th le 6th mme o kenya limpho lieta lieta tsa bana, bao hangata ba li behang pel'a mamati a bona. Libakeng tse ling tsa Jeremane, ho na le motho ea bitsoang "Knecht Ruprecht" kapa "Krampus" ea tsamaeang le Nikolaus (St. Nicholas) ka la 6 Tšitoe. Ke sebata se seholo se linaka, se apereng masela, se jere liketane. O reretsoe ho otla bana ba entseng bobe! Hangata ke eena ea tšosang bana ba banyenyane. Likarolong tse ling tsa Jeremane, St. Nicholas o lateloa ke motho e monyenyane ea bitsoang "Schwarzer Peter" (Black Peter) ea nkileng sephali se senyenyane. Black Peter o boetse o tsamaea le St. Nicholas kapa Sinterklaas ho la Holland. Ka leboea-bophirimela ho Jeremane Santa o kopantsoe ke Belsnickel monna ea apereng boea bohle. Leha 'der Nikolaus' a etela ka December, ha se karolo ea semmuso ea Keresemese!